Pestisit ya da tarım ilacı olarak adlandırılan maddeler aslında ilaç değil zehir. Çünkü böcekleri, yabancı otları öldürüyor ama hem bunları kullanan pek çok çiftçi hem de bu zehirlerin kullanıldığı gıdaları yiyenler hasta oluyor. Bu zehirler ürüne zarar veren böcek ve hastalıkların dışında, toprağa ve bitkilere faydalı olan, gözle görünen ve görünmeyen birçok canlıyı da yok ediyor.
Pestisitler doğal hayata karışarak toprakta ve suda kimyasal kirliliğe neden oluyor ve bu kirlilik de çeşitli gıda ürünlerine bulaşabiliyor. Örneğin, püskürtülen pestisitlerin %98’den fazlası ve ot öldürücülerin ise %95’i, kullanılan alan dışındaki hava, su ve toprak gibi ortamlara dağılıyor ve hedefte olmayan canlı türlerine bulaşıyor. Tıpkı kurtlar gibi avcı hayvanlar olmayınca domuzun, yılanlar ve diğer kemirgenlerle beslenen hayvanlar olmayınca farenin normalden fazla üremesi gibi... Tarımda kullanılan bu zehirler yüzünden böcek yiyen böcekler, kuşlar ve diğer canlılar ölünce, avcısı kalmayan zararlı böcekler de hızla çoğalıyor.
Ayrıca böcekler, otlar ve diğer hastalık etmenleri zamanla tarım ilacı adı verilen bu zehirlere karşı dayanıklı hale geliyor. Bu nedenle çiftçiler her yıl daha fazla tarım zehiri atmak zorunda kalıyor. Eskiden bir tarlada beli toprağa batırıp, toprağı devirdiğimizde birçok solucan görürdük. Şimdi tek bir solucan bile göremiyoruz.
Gözle göremediğimiz ancak bitkinin beslenmesini kolaylaştıran birçok mikroskobik mantar ve benzeri canlılar da solucanlarla birlikte yok oluyor. Bu nedenle toprak fakirleşiyor ve giderek ölüyor. Pestisitler yüzünden, toprakta bitkiyi besleyecek canlılar azaldıkça, bu sefer çiftçiler bitkiyi beslemek için kimyasal gübre atıyor.
Toprağın canlı, sağlıklı ve verimli bir toprak sayılması için organik madde oranının %3’ten az olmaması gerekiyor. Türkiye topraklarının % 98’inin organik madde oranı ise %3’ten az.
Oysa kimyasal kullanılmayan ve canlılığın olduğu organik maddece zengin toprakların orada çalışan ve o toprakların ürünlerini tüketen insanların sağlığını iyileştirdiği bilimsel bir gerçek. Sağlıklı toprak demek sağlıklı bitki demek. Sağlıklı bitki demek sağlıklı insanlar, hayvanlar, arılar, kuşlar demek...
Tarımda kullanılan zehirli kimyasallar yüzünden yer altı ve yer üstü suları da kirleniyor. Bu sularla sulanan bitkiler, bu suları içen hayvanlar ve insanlar hastalanıyor.
Örneğin Greenpeace’in araştırmasına göre su canlıları için çok tehlikeli olan ve acilen yasaklanması gereken böcek öldürücü pestisitler arasında yer alan Malathion, ülkemizde de kullanılıyor. 2015 yılında, Guatemala’da, palmiye yetiştirilen alanlarda kullanılan Malathion yüzünden Pasion Nehri kirlendi ve binlerce balık öldü, 23 balık türü bu kirlilikten etkilendi. Bunun sonucunda çevrede yaşayan 12 bin kişi başlıca gıda ve geçim kaynağından mahrum kaldı.
Tarım zehirlerinin birer ilaç gibi sunulmasıyla birlikte endüstriyel tarıma yönlendirilen çiftçiler, pestisitlerin yanında kimyasal gübre (üre, şeker gübresi vb) ve hibrit şirket tohumlarına da bağımlı hale geldi. Bugün çiftçiler tarım ilacı (zehiri) kullanmazsa ürününün tamamen yok olabileceğinden korkuyor. Ancak bu tuzaktan kurtulmak mümkün.
Yazının tamamını okumak için Zehirsiz Sofralar Üretici Rehberini okuyabilirsiniz.
Sevgiler,
Utku