Sanırım 3 yıl önceydi, ped çöpü üretmek istemediğim için, sonucunu hiç düşünmeden yıkanabilir ped aradım. O zamanlar zero waste ile ilgili pek Türkçe kaynak yoktu. Genellikle el yapımı pedler karşıma çıkıyordu. Neyse ki yıkanabilir ped üreticisi buldum. Uzun süredir yıkanabilir ped kullananlardanım.
Çöp üretmemek için başladığım yıkanabilir pedler sıfır çöp ürünlerim arasında en sevdiklerimden oldu.
Koku, hışırtı, kaşınma vs hiçbiri yok. Varlığını hissetmiyorum bile.
Yıkarken sabun cevizi kullanıyorum. Kullandıktan sonra önce soğuk suyla yıkıyorum, en son sıcak suyla. Güneşte kurutuyorum. Sabun cevizi hakkında daha önce şurada yazmıştım.
Leke var mı? Var. Ama leke kir değil.
Sızıntı hiç olmadı. Hatta daha iyi korumalı olduğunu söyleyebilirim; üç tane tek kullanımlık ped, iki yıkanabilir pede denk geliyor bende. Yıkanabilir pede geçiş yaptığımdan bu yana, birkaç kez tek kullanımlık ped kullanmak zorunda kaldım. Allahım bu nasıl rahatsızlık!
Kızım olsa asla tek kullanımlık ped vermem. Cık, nö.
Ek: Adet kabı kullanmaya da başladım. O deneyimimi de anlatacağım.
Paylaşımdan sonra çok soru geldi. Bu soruları 19 soruda topladım.
Yıkanabilir Ped Hakkında 19+1 Soru ve Cevabı:
Yıkanabilir ped nasıl kullanılır?
Yıkanabilir ped, tıpkı tek kullanımlık pedler gibi iç çamaşırın üstüne konulur, kanatları iç çamaşırı sarar, kullanıldıktan sonra çıkarılır.
Evden sabah çıkıyorum, eve akşam giriyorum / gece giriyorum / ertesi gün giriyorum. Gün için değiştirmek zor olmuyor mu? (En çok gelen soru.)
Benim de en çok düşündüğüm sorunlardandı. Bu nedenle tek kullanımlık pedlerle dönüşümlü kullanırım diye düşünmüştüm. En azından evde yıkanabilir ped, dışarıda tek kullanımlık ped. Hiç gerek kalmadı. Çıkardığım pedi içine doğru katlayıp kendi sızdırmaz kesesine koyup çantama atıyorum, eve gelince yıkıyorum. Tek kullanımlık pedlere göre daha korumalı olduğu için daha uzun süre dayanıyor, bu nedenle dışarıda hiç değiştirmediğim de oluyor.
Bazen evden çıkarken akşam eve geleceğimi düşünüyorum, yanımda yedek taşımıyorum; ama eve geç geliyorum. Böyle durumlarda tek kullanımlık ped kullanmak yerine olabildiğince direniyorum. Dışarıda yıkamıyorum; çünkü yıkadıktan sonra kurutmam gerekiyor.
Yanınızda taşırken kokmuyor mu?
Hayır kokmuyor. Tek kullanımlık pedlerin kokmasının nedeni muhtemelen plastik yapısı nedeniyle bakteri oluşumu. Tıpkı polyester tişörtlerin altından koltuk altının kokması gibi.
Günlük kullanım adedi nedir?
Tek kullanımlık pedlere göre daha korumalı olduğu için daha az sayıda almanız yeterli olacaktır. Eskiden en yoğun günümde 3 tane ped kullanırken, bu pedlerle 2 tane ped kullanıyorum. Toplam 6 tane aldım. 3 yıldır kullanıyorum. Yıpranma vs olmadı. İyi kullanımda yıllarca kullanabilirmişiz. Benimkiler öyle görünüyor.
Kalın gibi görünüyor, dışarıdan belli olur mu?
Yumuşak ve pamuklu yapısı sayesinde pantolonunuz bir parçası gibi görünüyor, çamaşır ne kadar görünürse o kadar.
Kalın gibi görünüyor, hareket etmemi engeller mi?
Yumuşak yapısı sayesinde şekil alıyor, en ince tek kullanımlıklara göre bile çok daha konforlu.
Peki emiciliği nasıl?
Emiciliği gayet yeterli. Muhtemelen o sayede uzun süre kullanılabiliyor.
Kirlisini nasıl taşırız?
Çıkardığım pedi içine doğru katlayıp kendi sızdırmaz kesesine koyup çantama atıyorum, eve gelince yıkıyorum.
Peki geceleri?
Geceleri de yıkanabilir ped kullanıyorum. Hatta adet kabını kullanmaya başladığımdan bu yana, gündüzleri adet kabı, akşamları yıkanabilir ped kullanıyorum. Daha da rahat etmek isterseniz, boyut olarak uzun seçeneklerine bakabilirsiniz.
Regli çok yoğun geçen kişiler kullanabilir mi?
Tek kullanımlık ped kullanıyorsa, evet kullanır, hatta daha rahat kullanır.
Kamplarda, birkaç günlük gezilerde, kısacası hemen yıkayamadığınız zamanlarda nasıl oluyor?
İşte tam da bu noktada adet kabını denemeye karar verdim. Kendi evinizde olmasanız bile, yıkabileceğiniz, kurutabileceğiniz size ait, hijyenik bir alan olursa iyi olur. Eviniz ya da odanız varsa harika. Bir süre otelde ya da başka bir yerde kalıyorsanız da iyi. Ama ortak alanlar zor.
Lekesi kalmıyor mu? Lekeden nasıl kurtuluyorsunuz?
Leke iki nedenle oluşuyor; zaman ve sıcaklık. Eğer bekletirseniz ya da hemen sıcak suda yıkarsanız leke sabitlenir. Ben lekeyi hiç önemsemediğim için leke gidermeye kalkışmadım. Leke kir değildir.
Leke için oksijenli su ve çamaşır sodası kullanalım mı?
(Üreticinin cevabı): Oksijenli su ile herhangi bir denememiz olmadı ama soda kullanılabilir. Az miktarda ve sonrasında çift durulama yapmanızı öneririz. Yoksa hassas ciltlerde genital bölgede alerjik reaksiyona neden olabilir.
Bebek kakası bile daha iyi. -Tiksindirici değil mi? -Bence iğrenç. -İğrenmiyor musunuz?
Hayır iğrenmiyorum. Benim kanım, canım. Benim her şeyim gibi kanım da güzel. Ehehe.
Nasıl yıkıyorsunuz?
Önce elimde soğuk suyla yıkayıp kurutuyorum. Dönemim sonunda toplu olarak makinede yüksek sıcaklıkta sabun cevizi ile yıkayıp güneşte kurutuyorum.
Nerede yıkıyorsunuz? Lavabo mu?
Duş başlığının basıncı daha yüksek olduğu için (kolaycılıkta dünya markasıyım) elimde yıkarken duşakabinde, dönemimin sonunda toplu olarak makinede.
Sabun cevizi nedir? Sabun cevizi nasıl kullanılır?
Sabun cevizi, içinde saponin maddesi olan bir kuru meyve. Kesenin içinde çamaşırlarınızla birlikte makineye atıp makineyi çalıştırmanız yeterli. Ne deterjan, ne sirke, ne yumuşatıcı.
Sabun cevizi hakkında hazırladığım videoya, sabun cevizini çamaşır makinesinde nasıl kullandığım yazıya da bakabilirsiniz.
Günlük pedleri var mı? Nasıl?
Günlük pedleri de var. Ben tek kullanımlık günlük pedleri yıllar önce plastik yapıları nedeniyle kullanmaktan vazgeçtiğim ve çamaşır değiştirmeye çok alıştığım için günlük ped kullanma alışkanlığım yok. Ama kullananlar epey memnun.
Ev yapımı pedleri neden kullanmak istemediniz?
Pamuk en çok tarım zehri (pestisit) kullanılan tarım ürünlerinden birisi. Kullandığım ped, organik sertifikalı, ağartılmamış pamuktan. Ben bu kalitede bez/kumaş bulamam muhtemelen. Ama yapmak isteyenler için çok tarif var, yapılabilir bence.
Sizce adet kabı mı, yoksa yıkanabilir ped mi?
Tampon kullanma alışkanlığı olanlara adet kabını, ped kullanma alışkanlığı olanlara yıkanabilir pedi öneriyorum. Benim gibi ikisini de kullanıyorsanız, adet kabı daha pratik, bilhassa tatillerde, seyahatlerde. Benim kullanma biçimim gündüzleri adet kabı, geceleri yıkanabilir ped şimdilik.
Yıkanabilir pedler hakkında yaptığım podcast için tıklayın, video içinse buraya buyrun:
Ekolojik Dönüşüm'den yıkanabilir ped satın almak için, sabun cevizi satın almak için tıklayın.
Gelen soruları 19+1 maddede toparlamaya çalıştım. Başka bir sorunuz varsa bana ulaşabilirsiniz. Sevgiler, Utku @kentteekolojikhayat